عیدی پارس جنوبی به مردم ایران؛تولید برابر با قطر

نگار احمدی: درست در جنوبی ترین نقطه ایران کنار آبهای نیلگون خلیج فارس،میدان گازی پارس جنوبی، قرار دارد؛ بزرگترین میدان گازی جهان  که بین آبهای سرزمینی ایران و قطر واقع شده‌است. میدان گازی مشترک بین ایران و قطر که سالهاست رقابت برای برتری در بهره‌برداری از منابع هیدروکربنی این میدان ادامه داشته و گرچه قطری ها زودتر و بیشتر برداشت کرده اند،اما از سال آینده این برتری به پایان می رسد و برداشت از این میدان برابر خواهد شد.اگرچه زنگنه پیش از این اعلام کرده بود که این برداشت به دوبرابر هم افزایش خواهد یافت،اما هم اکنون آمارها نشان می دهد که برابری برداشت از این میدان مشترک در حال افاق افتادن است.زنگنه در این رابطه می گوید:« ر طول سال‎های فعالیت دولت یازدهم حجم برداشت گاز طبیعی از میدان مشترک گازی پارس جنوبی حدود ٣٠٠ میلیون مترمکعب افزایش یافته و این به آن معناست که برداشت گاز ایران از میدان مشترک پارس جنوبی نسبت به آغاز به کار دولت تدبیر و امید بیش از دو برابر شده است.»

وزیر نفت اضافه می کند:« به امید خدا ما برای دومین بار از نظر برداشت روزانه گاز از پارس جنوبی به قطر می‎رسیم و امیدواریم اضافه تر هم شود اما در زمینه تولید تجمعی رسیدن به قطر سال‎ها به طول می‎انجامد زیرا زمانی که فرصت‎ها از دست می روند به سادگی نمی توان جبران کرد.»( اینجا )  

ورود فاز 11 به مدار

در آغاز تشکیل دولت یازدهم و در حالی که 17 فاز نیمه تمام از دولت قبل به دولت یازدهم به ارث رسیده بود،کار تکمیل پروژه های نیمه تمام در شرایط تحریم ها و البته خشکسالی مالی آغاز شد.زنگنه در این رابطه می گوید:« ١٠ فاز پارس جنوبی که کار آنها از دولت‎های هفتم و هشتم آغاز شده بود در مدار تولید قرار داشت، در طول سال‎های فعالیت دولت یازدهم، ١١ فاز پاس جنوبی وارد مدار تولید و به دنبال آن برداشت گاز ایران بیش از ٢ برابر گذشته می‎شود. این که افزایش برداشت گاز از میدان مشترک پارس جنوبی به دنبال انجام حجم عظیمی از کار، تلاش، سرمایه گذاری و مدیریت پدید آمده است.با تکمیل فازهای باقی مانده استانهاد آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، خراسان، مازنداران، گیلان هم به خط سراسری انتقال گاز از عسلویه می پیوندند.»(

زنگنه تصریح کرد: هر یک کیلومتر از خط لوله ٥٦ اینچ، بالای یک میلیون دلار هزینه دارد و با کمپرسورهایش در طول مسیر می تواند ١٠٠ تا ١١٠ میلیون مترمکعب به انتقال گاز در شبکه سراسری بیفزاید.

کارسختی بود

بیژن زنگنه در روایتی از سختی کار تکمیل پروژه های نیمه تمام می گوید:« کار سختی بود؛اولین کاری که کردیم اولویت بندی پروژه های نیمه تمام گاز بود.چون تولید گاز کشوربا کمبود شدید مواجه بود.خیلی ها آن زمان به ما اعتراض کردند که چرا فقط تعدادی از پروژه های پارس جنوبی را در دستور کار قرار داده اید و باید همه طرح ها را تکمیل کنید و جلو ببرید.ما گفتیم که منابعی نداریم.تصمیم گرفتیم و از طریق صندوق توسعه ملی با یک تمهیدات ابتکاری برای طرح های صنعت نفت پول جور کردیم.

مدیریت آن زمان صندوق توسعه ملی همکاری زیادی با ما انجام داد.از سویی شورای اقتصاد و سازمان مدیریت و برنامه ریزی همراهی کردند تا یک راه برای تامین منابع مالی تکمیل طرح ها تامین کنیم.با اولویت بندی انجام شده، اول فاز 12 وارد مدار شد.بعد فازهای 15 و 16 و امسال هم فازهای 17،18،19 و 20 و 21 وارد مدار تولید شدند.ما تاکنون 11 فاز پارس جنوبی را به مدار تولید وارد کرده ایم و این کار بسیار بزرگی بود که انجام شد.در حالی که از ابتدای تشکیل پارس جنوبی تا سال 92 مجموعا 10 فاز تکمیل شده بود.در دولت اصلاحات ما 10 فاز پارس جنوبی را شروع کردیم که 5 فاز آن تکمیل شد و 5 فاز نیمه تمام به دولت بعد از خودمان تحویل دادیم که آنها این فازها را تکمیل کردند.17 فاز نیمه تمام هم آن ها تحویل ما دادند.انشالله تا پایان دولت،این 11 فاز کاملا تثبیت خواهد شد.یعنی ما با 21 فاز پارس جنوبی کار را به دولت دوازدهم تحویل خواهد داد.6 فاز نیمه تمام می ماند که در طول سال های 96 و 97 به پایان خواهد رسید.» (اینجا)

فازهای باقیمانده

آنطور که زنگنه گفته  5 فاز نیمه تمام به دولت دوازدهم تحویل داده خواهد شد.« فازهای باقی مانده که شش فاز هستند شامل فازهای ۲۲، ۲۳ و ۲۴ و فازهای ۱۳ و ۱۴ غیر از فاز ۱۱ نیمی از کارشان در سال ۹۶ و نیمی از کارشان در سال ۹۷ به اتمام خواهد رسید. فازهای ۱۷ و ۱۸، ۱۹، ۲۰ و ۲۱ به اتمام رسیده و هرگاه آقای رییس‌جمهور وقت بگذارند این فازها به افتتاح می‌رسد.(اینجا) 

گزارش ها نشان می دهد که،  ميزان استخراج گاز ایران در پایان زمستان سال گذشته 8/14 ميليارد فوت مكعب در روز بود ولی از آن زمان تاكنون 4/3 ميليارد فوت مكعب در روز بر سطح توليد افزوده شده و توليد گاز كشور اكنون به 2/18 ميليارد فوت مكعب در روز رسيده است. با به‌كارگيري فازهاي 20 ، 21 ، 17 و 18 ، سطح توليد تا پايان سال 1395 به 4/19 ميليارد فوت مكعب در روز خواهد رسيد و با تكميل تمام 24 فاز، ظرفيت پارس جنوبي مطابق برنامه به 28 ميليارد فوت مكعب در روز برسد.

براساس اعلام شركت ملي نفت، سطح توليد كل گاز در سال 2015، روزانه 19 ميليارد فوت مكعب بود و از اين ميزان 52/11 ميليارد فوت مكعب در روز از پارس جنوبي حاصل مي‌شد بنابراین با توجه به بهره‌برداري رسيدن بخش اعظم ميدان پارس‌جنوبي، مي‌توان تخمين زد سطح فعلي توليد گاز كل كشور درحال حاضر به روزانه 7/25 ميليارد فوت مكعب رسيده‌است.(اینجا) 

یک گام تا پایان فازها

برداشت تجمعی ایران از گاز میدان پارس جنوبی از سال ۱۳۸۱ تا امروز به مرز هزار میلیارد مترمکعب رسیده و میزان برداشت روزانه ایران از این میدان مشترک در آستانه افزایش به ۵۵۰ میلیون مترمکعب در روز است.

ایران پس از پشت سر گذاشتن دوران جنگ تحمیلی از سال 1381 بهره برداری و تولید گاز از اولین فاز پارس جنوبی را آغاز کرد و با گذشت نزدیک به 15 سال هم اکنون ظرفیت تولید گاز ایران در این میدان مشترک با قطر به حدود 500 میلیون مترمکعب در روز رسیده است.

از سوی دیگر هم اکنون شمارش معکوس برای بهره برداری کامل از پنج فاز جدید پارس جنوبی شامل فازهای 17، 18، 19، 20 و 21 پارس جنوبی آغاز شده که این پنج فاز از ظرفیت تولید روزانه حدود 150 میلیون مترمکعب گاز شیرین و پالایش شده، 237 هزار بشکه میعانات گازی، یک‌هزار و 200 تن گوگرد، سه میلیون تن اتان و سه میلیون و 150 هزار تن گازمایع شامل پروپان و بوتان برخوردار هستند.

با بهره برداری کامل از این پنج فاز جدید ظرفیت تولید گاز طبیعی ایران در مجموع با بهره برداری معادل 21 فاز پارس جنوبی ظرفیت تولید گاز ایران از این میدان به حدود 550 میلیون مترمکعب در روز می رسد.

با بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی ایران در یک قدمی برداشت روزانه برابر با قطر قرار می گیرد چرا که «محمد مشکین فام» مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس، ظرفیت برداشت روزانه قطر را 600 میلیون مترمکعب در روز اعلام کرده است. با توجه به این گفته، ایران با بهره برداری از فازهای 13، 14، 22، 23 و 24 و مرحله دیگری از افزایش 150 میلیون مترمکعبی تولید روزانه گاز از پارس جنوبی، ایران از قطر پیشی می گیرد.  (اینجا ) 

96 میوه ها چیده می شود

تا شروع سال 96 یک روز باقیست؛سال که قرار است تحولات بزرگ دیگری همچون امسال در صنعت نفت و گاز ایران اتفاق بیفتد.اگر امسال تولید نفت و گاز رکوردهای تاریخی زدند،سال آینده توسعه با شتاب بیشتری ادامه خواهد داشت.از همین روست که بیژن زنگنه وزیر نفت در پیام نوروزی خود امیدوارانه تصریح کرده است:« ما توسعه صنعت نفت و به طریق اولی بهره‌برداری منطقی، کارآمد و ارزش‌آفرین از منابع ملی کشور را یگانه سرمشق خود دانستیم و از هیچ کوششی در تحقق این هدف فروگذار نکردیم؛ وضعیت کنونی صنعت نفت کشور و جایگاه امروزینی جمهوری اسلامی ایران در بازار جهانی انرژی در دوران پسابرجام، گواهی بر صحت این ادعاست.

صنعتگران نفت ایران پله پله سهم از دست رفته خود از بازار نفت جهان را که روزگاری به سبب تحریم‌های ظالمانه بر دوش ملت ایران بار شده بود، بازپس ستاندند و همزمان با آن در چارچوب مرزهای عزیز ایران اسلامی، گام‌های استواری در راستای توسعه صنعت نفت و همچنین گسترش اقدامات مسئولانه اجتماعی برداشتند.

شاید رساندن نعمت الهی گاز طبیعی به مرکز استان سیستان و بلوچستان در واپسین ماه سال ٩٥ تنها یک گام از عمل به مسئولیت اجتماعی و ملی‌ای بود که وزارت نفت دولت تدبیر و امید برداشت و برق شادمانی‌ای که در چشم‌های مردمان آن سامان به چشم دیدیم، بالاترین پاداشی بود که آنان می‌توانستند به شما صنعتگران عزیز عرضه دارند؛ چه چیز از عدالت اجتماعی، محرومیت‌زدایی و شادمانه دیدن مردمان ایران برای ما خوش‌تر بود و هست؟» (اینجا)  

3535